Hougoumont - słynna obrona prawego skrzydła Wellingtona (14.08.2015)

Po zwiedzeniu Plancenoit i La Belle Alliance udałem się polną drogą w stronę słynnej farmy Hougoumont. Nie ukrywam, że dopiero jak zobaczyłem czerwone mury tej mini-twierdzy to poczułem dreszcze i zacząłem "czuć" historię tego miejsca. 18 czerwca 1815 roku znajdowała się ona na prawym skrzydle Wellingtona i w planach Księcia to miejsce odgrywało bardzo ważną rolę. Zdawał on sobie  sprawę z tego, że jeżeli dojdzie do utraty tego strategicznego punktu - jego Armia będzie zagrożona rozsypką. Stąd jego rozkaz do dowódcy garnizonu Macdonell'a - "broń tego miejsca do samego końca!" Co do Napoleona, to na początku bitwy, około 11.30 jego uwaga była raczej skupiona na frontalnym ataku i zdobyciu wioski Mont St Jean która znajdowała się za centrum Armii Wellingtona. Planował on co prawda atak na Hougoumont, ale raczej miało to na celu zwabienie rezerw brytyjskich z centrum na prawe skrzydło. Nigdy nie przypuszczał, że to miejsce zwiąże walką 23 % jego piechoty ! Była to głównie wina Księcia Jeroma, który nie stosując się do wskazówek Cesarza i Reille'a - szturmował bramy i mury zabudowań. Na początku bitwy stosunek sił atakujących do obrońców wynosił 5:1, z biegiem czasu Wellington wysyłał posiłki na pomoc w tym elitarne oddziały Foot Guards i Coldstream Guards - w sumie 18 kompanii. Największa liczebność obrońców w jednym czasie wynosiła około 2600 żołnierzy. Byli oni dobrze zaopatrzeni w amunicję dzięki heroicznym wysiłkom szeregowca Brewer'a z The Royal Wagon Train - w kluczowym momencie dostarczył on wóz z zapasami prochu i kul.

Pomimo przewagi liczebnej i ogniowej Francuzom nie udało się zdobyć budynków Hougoumont, mimo wdarcia się na dziedziniec przez Północną Bramę małego oddziału który został wybity do nogi poza młodziutkim doboszem. Brama została zamknięta i zabarykadowana z powrotem co pokazuje pięknie nowy pomnik wzniesiony na 200-lecie obchodów Bitwy pod Waterloo. Dzięki dużemu zainteresowaniu tym miejscem i samą bitwą, zwłaszcza w 2015 roku kiedy wypadała sławetna rocznica - Hougoumont zostało przekształcone w prawdziwą atrakcję dla turystów. W Wielkiej Stodole zrobiono piękny pokaz multimedialny przedstawiający obronę tego miejsca - do tego mini-muzeum i sklepik. Wszystkie pomniki i tablice sfotografowałem i można je zobaczyć poniżej 

 Wschodnia część muru

 Widok z zewnątrz przez otwory strzelnicze na zabudowania farmy

 Południowa część muru

 Tablica upamiętniająca śmierć Generała Baudina który zginął w tym miejscu

Jedno z kilku drzew które pamiętają bitwę sprzed 200 lat - na dole widać ślady po kulach

Południowa brama Hougoumont 

Walka przy Południowej Bramie

Grzebanie poległych przy Południowej Bramie

Denis Dighton, malarz brytyjski, przybyły na pole bitwy kilka dni po jej zakończeniu malował sceny jakie zobaczył - nawet po paru dniach grzebano jeszcze zmarłych - przygląda się temu dwóch Pruskich oficerów

Tablica upamiętniająca obronę Południowej Bramy przez 2 batalion Coldstream Guards - ufundowana w 1965 roku

Pokaz multimedialny w Dużej Stodole Hougoumont

 Tablica upamiętniająca 1 Pułk Foot Guards, a zwłaszcza 2 i 3 batalionu lekkich kompanii, którzy zginęli broniąc Hougoumont - ufundowana w 1977 roku

 Brama południowa od dziedzińca razem z przylegającym budynkiem

 Kapliczka położona wewnątrz muru, na jej murach znajdują się tablice pamiątkowe - częściowo zniszczona

 Tablica pamiątkowa z 1907 roku upamiętniająca żołnierzy Pułku Foot Guards

Widok na ogród farmy

 Tak wyglądała farma Hougoumont w 1815 roku, zwraca uwagę las chroniący te budynki od wschodu i południa. Dziś zostało tylko kilka martwych drzew. Na zachodzie widać pustą przestrzeń którą Francuzi nie wykorzystali aby umieścić tam artylerię i bombardować mury i ściany budynków. Zwrócił na to uwagę brytyjski weteran broniący tego miejsca który napisał w 1836 roku w United Service Journal, że to miejsce było kompletnie nie bronione i Francuzi zaprzepaścili wielką szansę na złamanie obrońców - według niego był to kluczowy błąd który skończył się dla nich porażką.

 Kilka fantów znalezionych na terenie Hougoumont

 Tablica upamiętniajaca postawę żołnierzy Royal Wagon Train którzy zaopatrywali obrońców w amunicję

Widok na Północną Bramę, po prawej stronie znajdowała się stodoła

Słynny obraz Roberta Gibb'a przedstawiający kluczowy moment zamknięcia Północnej Bramy, nielicznych Francuzów którzy dostali się do środka wybito co do jednego

 Nowy pomnik, odsłonięty z okazji 200-lecia Bitwy pod Waterloo który upamiętnia ten słynny moment - sam Książę Wellington stwierdził po bitwie, że było to kluczowe wydarzenie dla całej bitwy !

 Kolejna tablica upamiętniająca kapitana Craufure'a z 3 Pułku Foot Guards który zginął przy tym murze

 Jeden z kilka grobów w wewnętrzym ogrodzie farmy

 Granitowy pomnik poświęcony poległym Francuzom w atakach na Hougoumont - poniżej znajdują się słowa Napoleona ze Św. Heleny - La terre paraissait orgueilleuse de porter tant de Braves - Ziemia jest dumna z tego, że trzyma w sobie takich dzielnych ludzi !

 Tablica upamiętniająca żołnierzy z 2 batalionu Foot Guards którzy zginęli broniąc farmy